Back Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine BS Monument national (Bosnie-Herzégovine) French Nacionalni spomenik BiH Croatian Nacionalni spomenici Bosne i Hercegovine Serbian
Nacionalni spomenik BiH je kulturno dobro nastalo ljudskim ili djelovanjem prirode koje se zbog svojih vrijednosti smatra značajnim za Bosnu i Hercegovinu. Odluku o predloženim dobrima donosi Komisija za zaštitu nacionalnih spomenika.[1]
Odluke o proglašenju nekog dobra za nacionalni spomenik donosi državna komisija za očuvanje nacionalnih spomenika u čijem sastavu se predstavnici tri konstitutivna naroda Bosne i Hercegovine i dva člana iz inostranstva. Donose se na osnovu utvrđenih kriterijuma, a sprovode se u skladu sa zakonom koji reguliše mjere zaštite i rehabilitacije dobara.[2]
U svom radu Komisija obezbjeđuje poštivanje usvojenih međunarodnih standarda, zastupa interes Bosne i Hercegovine kod međunarodnih organizacija (UNESCO), sarađuje sa Interpolom u slučaju oštećenja ili nestanka dobra, i obavlja mnoge druge proceduralne aktivnosti oko nacionalnih spomenika.
Do septembra 2016. Komisija je 820 dobara proglasila za nacionalni spomenik. Najzastupljenija dobra na listi su:
- Nekropole sa stećcima, kao najbrojnija kulturna dobra u Bosni i Hercegovini.
- Džamije kao najbrojniji vjerski objekti
- Hriščanski vjerski objekti (crkve, manastiri, samostani)
- Groblja svih konfesija
- Tvrđave, prvenstveno iz srednjovjekovnog perioda
- Zgrade iz osmanlijskog, austrougarskog i jugoslavenskog perioda
- Umjetnička djela
- Mostovi, pretežno iz osmanlijskog vremena
Tri spomenika su na UNESCO-ovoj listi mjesta svjetske baštine u Evropi:
- Stari most sa historijskim gradskim područjem u Mostaru,
- Most Mehmed-paše Sokolovića u Višegradu,
- Stećci. Na listi nalaze se 22 nekropole na teritoriju Bosne i Hercegovine, po tri na području Srbije i Crne Gore i dvije na teritoriju Hrvatske.
- ↑ „NACIONALNI SPOMENICI BOSNE I HERCEGOVINE”. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano iz originala na datum 2017-05-21. Pristupljeno 23. 9. 2016.
- ↑ „ZAKON O ZAŠTITI DOBARA KOJA SU ODLUKAMA KOMISIJE ZA ZAŠTITU NACIONALNIH SPOMENIKA PROGLAŠENA KAO NACIONALNI SPOMENIK BOSNE l HERCEGOVINE”. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano iz originala na datum 2017-08-23. Pristupljeno 23. 9. 2016.